Fundusz alimentacyjny

Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych

na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

z dnia 07 września 2007 r. (t. j. Dz. U. z 2020, poz. 808 ze zm.)

KTO I KIEDY PODJEMUJE DZIAŁANIA WOBEC DŁUŻNIKÓW ALIMENTACYJNYCH

Działania wobec dłużników alimentacyjnych przewidziane w ww. ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów - podejmuje organ właściwy dłużnika tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego na wniosek organu właściwego wierzyciela tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej jeśli:

1. osobie uprawnionej zostało przyznane prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego;

2. osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego od rodzica lub jej przedstawiciel ustawowy złoży do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego;

3. osoba uprawniona została umieszczona w pieczy zastępczej.

W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do świadczenia alimentacyjnego od rodzica lub jej przedstawiciel ustawowy może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

Egzekucja bezskuteczna w rozumieniu przepisów ww. ustawy to egzekucja, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych.

Prawo do złożenia wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego przysługuje niezależnie od tego, czy w sprawie jest wypłacane świadczenie z funduszu alimentacyjnego. Jeśli osobie uprawnionej zostało przyznane prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, nie musi ona składać odrębnego wniosku w sprawie podjęcia działań wobec dłużnika alimentacyjnego, ponieważ organ wypłacający świadczenie z urzędu wystąpi o podjęcie takich działań do organu właściwego dłużnika.

Wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego składa się w organie wypłacającym świadczenia z funduszu alimentacyjnego w gminie wierzyciela. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów. O takie zaświadczenie może także wystąpić do komornika organ właściwy wierzyciela.

PODEJĘCIE DZIAŁAŃ WOBEC DŁUŻNIKA

Podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego przez organ właściwy wierzyciela (tj. przez urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów) następuje w dwóch przypadkach:

1. Po otrzymaniu wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego złożonego przez osobę uprawnioną do alimentów (pełnoletnie dziecko, niepełnoletnie dziecko za pośrednictwem swego przedstawiciela ustawowego).

2. Po wydaniu decyzji przyznającej osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

W sytuacji, gdy dłużnik alimentacyjny zamieszkuje w innej gminie niż osoba uprawniona do alimentów, organ właściwy wierzyciela przekazuje wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego do organu właściwego dłużnika (tj. urzędu gminy lub ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego).

Po otrzymaniu wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (lub w przypadku wydania decyzji przyznającej świadczenia FA), organ właściwy dłużnika wzywa dłużnika alimentacyjnego na wywiad oraz do złożenia oświadczenia majątkowego.

W przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny przychodzi na wywiad wykonywane są następujące czynności:

1. Pouczenie dłużnika alimentacyjnego o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz obowiązku przekazania przez organ właściwy wierzyciela do biura informacji gospodarczej, informacji o zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy

2. Przeprowadzenie wywiadu z dłużnikiem, odebranie oświadczenia majątkowego i ewentualnie: zobowiązanie do zarejestrowania się w PUP jako bezrobotny lub poszukujący pracy; w przypadku zarejestrowania dłużnika w PUP, zobowiązanie do przedłożenia zaświadczenia potwierdzającego ten fakt; w przypadku, gdy pracuje zobowiązuje się do przedłożenia umowy o pracę lub aktualnego zaświadczenia o zatrudnieniu

3. Przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na skuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego, w szczególności informacji zawartych w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika, a także o podjętych przez organ właściwy dłużnika działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego

4. Poinformowanie Organu Właściwego Wierzyciela o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego (informacje takie jak do komornika)

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia: organ właściwy dłużnika zobowiązuje go do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny oraz informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika.

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie przychodzi na wywiad lub uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówi:złożenia oświadczenia majątkowego; zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy lub bez uzasadnionej przyczyny odmówił propozycji przyjęcia odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udział w szkoleniu, stażu przygotowaniu zawodowym dorosłych zostaje wszczęte postępowanie dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych i wykonywane są następujące czynności:

1. Wysłanie zawiadomienia do dłużnika alimentacyjnego o wszczęciu postępowania w sprawie uznania go za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

2. Równoczesne wezwanie dłużnika do przedłożenia dokumentów potwierdzających, że przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco zasądzonych alimentów.

3. Zwrócenie się z wnioskiem do Komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne (oraz do organu właściwego wierzyciela – jeśli organ nie jest jednocześnie organem właściwym dłużnika i wierzyciela) o udzielenie informacji, czy dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco zasądzonych alimentów

Jeżeli dłużnik alimentacyjny nie stawi się w celu złożenia wyjaśnień oraz nie przedłoży stosownych dokumentów, a do OPS wpłynie informacja od Komornika o niewywiązaniu się przez dłużnika alimentacyjnego z obowiązku alimentacyjnego, następuje:

1. wydanie decyzji o uznaniu za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, a po jej uprawomocnieniu:

2. złożenie wniosku o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny,

3. po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami - skierowanie wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

4. poinformowanie Komornika Sądowego oraz Organu Właściwego Wierzyciela o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego.

Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.

ZWROT PRZEZ DŁUŻNIKA ALIMENTACYJNEGO NALEŻNOŚCI W WYSOKOŚCI WYPŁACONYCH ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO

Po wydaniu decyzji przyznającej osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ właściwy wierzyciela przekazuje:

1. do dłużnika alimentacyjnego - informację o przyznaniu świadczeń wyszczególnieniem: imienia, nazwiska, nr pesel, wysokości przyznanego świadczenia oraz okresu na jaki został przyznany, a także informację o wysokości zobowiązań dłużnika alimentacyjnego wobec Skarbu Państwa,

2. do Komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne - decyzję o przyznaniu świadczeń.

Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela (tj. urzędowi gminy lub ośrodkowi pomocy społecznej właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów) należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej do alimentów, łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty.

Należności przypadające od dłużnika alimentacyjnego z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego podlegają ściągnięciu wraz z odsetkami w drodze egzekucji sądowej na podstawie przepisów o egzekucji świadczeń alimentacyjnych z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Egzekucja należności przypadających od dłużnika alimentacyjnego jest prowadzona na podstawie ostatecznej decyzji przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, bez konieczności zaopatrywania jej w klauzulę ostateczności.

W okresie, w którym osoba uprawniona otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego, z kwoty uzyskanej z egzekucji od dłużnika alimentacyjnego organ prowadzący postępowanie egzekucyjne zaspokaja w następującej kolejności:

1. należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy - do ich całkowitego zaspokojenia,

2. należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej - do ich całkowitego zaspokojenia,

3. należności wierzyciela alimentacyjnego - do ich całkowitego zaspokojenia,

4. należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym - do ich całkowitego zaspokojenia

5. po należnościach określonych w art. 1025 kolejność zaspokajania kosztów i należności z kwoty uzyskanej z egzekucji § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, a przed należnościami określonymi w art. 1025 kolejność zaspokajania kosztów i należności z kwoty uzyskanej z egzekucji § 1 pkt 2–10 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

W przypadku gdy w okresie wypłaty świadczenia z funduszu alimentacyjnego należności z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej nie zostaną zaspokojone, po zaprzestaniu wypłaty świadczenia organ prowadzący postępowanie egzekucyjne zaspokaja w następującej kolejności:

1. należności wierzyciela alimentacyjnego - do wysokości zasądzonych miesięcznie świadczeń,

2. należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy - do ich całkowitego zaspokojenia,

3. należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej - do ich całkowitego zaspokojenia,

4. należności wierzyciela alimentacyjnego - do ich całkowitego zaspokojenia,

5. należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym - do ich całkowitego zaspokojenia,

6. po należnościach określonych w art. 1025 kolejność zaspokajania kosztów i należności z kwoty uzyskanej z egzekucji § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, a przed należnościami określonymi w art. 1025 kolejność zaspokajania kosztów i należności z kwoty uzyskanej z egzekucji § 1 pkt 2–10 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

PRZEKAZYWANIE INFORMACJI O ZOBOWIĄZANIACH DŁUŻNIKA ALIMENTACYJNEGO DO BIUR INFORMACJI GOSPODARCZEJ

W razie powstania zaległości dłużnika alimentacyjnego za okres dłuższy niż 6 miesięcy, organ wypłacający świadczenia z funduszu alimentacyjnego na podstawie art. 8a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, przekazuje do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Obecnie w Polsce działa 5 biur informacji gospodarczej: BIG InfoMonitor, KRD, ERIF, KBIG i KIDT.

Aktualizacji zobowiązań dłużnika alimentacyjnego dokonuje się po każdej wypłacie świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wpłatach dokonanych przez dłużników alimentacyjnych, komorników sądowych i skarbowych oraz po stwierdzeniu nienależnie pobranych świadczeń przez osoby uprawnione.

KOLEJNY WNIOSEK O PODJĘCIE DZIAŁAŃ

Jeśli organ właściwy dłużnika otrzyma kolejny wniosek o podjęcie działań wobec tego samego dłużnika alimentacyjnego, przeprowadza z nim wywiad alimentacyjny oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.

W przypadku gdy organ właściwy dłużnika ustali na podstawie wywiadu alimentacyjnego lub oświadczenia majątkowego, że sytuacja dłużnika alimentacyjnego nie uległa zmianie, lub jeśli dłużnik alimentacyjny uniemożliwi przeprowadzenie tego wywiadu lub odmówi złożenia oświadczenia majątkowego, organ właściwy dłużnika nie informuje właściwego powiatowego urzędu pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego ani nie wszczyna postępowania dotyczącego uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, jeżeli poprzednio wydana decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych pozostaje w mocy.

PRZESTĘPSTWO NIEALIMENTACJI

Art. 209 Kodeksu Karnego stanowi:

§ 1a. „Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”

§ 1a. „Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”

§ 2. „Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.”

§ 3. „Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.”

ZWROT DŁUŻNIKOWI ALIMENTACYJNEMU ZATRZYMANEGO PRAWA JAZDY

Zwrot zatrzymanego prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika, (tj. urzędu gminy lub ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego), gdy dłużnik alimentacyjny spełni łącznie wszystkie warunki, tj.

1. umożliwił przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego,

2. złoży oświadczenia majątkowe,

3. zarejestruje się jako bezrobotny albo poszukujący pracy, podejmie pracę, albo inną formę aktywizacji zawodowej zaproponowaną przez powiatowy urząd pracy.

4. przedłoży zaświadczenie komornika, że przez ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów, lub spłaci wszystkie swoje zobowiązania alimentacyjne (bieżące i zaległe) wobec wierzyciela, organu właściwego wierzyciela oraz ZUS (stary fundusz alimentacyjny).

DODATKOWE INFORMACJE

Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych prowadzi w Gminie Sulęczyno: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sulęczynie, ul. Kaszubska 26, 83-320 Sulęczyno.

Zwrotu tytułem zobowiązań alimentacyjnych należy dokonywać na numer rachunku bankowego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sulęczynie: Bank Spółdzielczy Sierakowice Oddział Sulęczyno Nr 60 8324 0001 0041 1981 2000 0250.

Więcej informacji można uzyskać kontaktując się z tut. ośrodkiem:

• telefonicznie na nr: 58 684 32 31

• mailem na adres: gops@gops-suleczyno.pl